Rozwód z obcokrajowcem – pary mieszane narodowościowo są coraz popularniejsze. Nikogo już nie dziwi małżeństwo między np. obywatelem Anglii i Polski. Również małżeństwa z obywatelami spoza Unii Europejskiej nie są czymś niezwykłym. Wszystko jest dobrze, póki małżeństwo jest zgodne, ale co w przypadku rozpadu pożycia i rozwodu? Gdzie składa się pozew rozwodowy i sąd którego państwa proceduje w sprawie? Na te i inne pytania odpowiemy w niniejszym artykule.
Rozwód pary z Unii Europejskiej
Przepisy Unii Europejskiej wychodzą naprzeciw potrzebie regulacji par różnych narodowości Unii Europejskiej, dając wspólne regulacje dotyczące procedury rozwodowej, jednocześnie kierując się pewną dowolnością w wyborze sądu właściwego uzależniając tą kwestię w dużej mierze od obywatelstwa i miejsca zamieszkania.
Właściwość miejscowa i rzeczowa sądu
Najistotniejszą kwestią w rozwodach międzynarodowych jest ustalenie właściwości miejscowej sądu do którego należy złożyć pozew rozwodowy. Zgodnie z obowiązującymi, wspólnymi dla Unii Europejskiej przepisami, z pozwem o rozwód można wystąpić przede wszystkim w kraju wspólnego zamieszkania małżeństwa lub kraju którego oboje małżonkowie są obywatelami.
W przypadku braku wspólnego zamieszkania, pozew składa się do sądu kraju ostatniego wspólnego zamieszkania, pod warunkiem, że kraj ten zamieszkuje jeden z małżonków.
.jpg)
Jednakże, jak wspomniano wcześniej, ustawodawca unijny dopuścił pewną dowolność w ustalaniu właściwości miejscowej sądu właściwego, zatem pozew może być złożony według uznania współmałżonków w kraju w którym mieszka powód lub pozwany, jeśli wniosek składany jest wspólnie, a także w kraju w którym mieszka pozwany. Jednocześnie powód może złożyć pozew rozwodowy w kraju swojego zamieszkania pod warunkiem, że mieszka w tym kraju co najmniej 6 miesięcy licząc do momentu wystąpienia z pozwem i jest obywatelem tego kraju. Ustawodawca dopuścił odstępstwo od zasady obywatelstwa wskazując, że w przypadku nieposiadania obywatelstwa tego kraju, można wystąpić w nim z pozwem rozwodowym pod warunkiem zamieszkania przez okres co najmniej roku licząc do momentu złożenia wniosku.
Należy jednakże pamiętać, iż w przypadku wystąpienia z pozwem rozwodowym w sytuacji orzeczonej wcześniej separacji, sądem właściwym w sprawie rozwodowej jest sąd wydający wcześniejsze orzeczenie o separacji.
Uznawanie rozwodów europejskich
Rozwiedzeni małżonkowie niejednokrotnie borykają się z wątpliwościami dotyczącymi ważności orzeczenia rozwodowego wydanego za granicą na terytorium swojego kraju. W tym przypadku należy podkreślić, że orzeczenie rozwodu w jednym z krajów Unii Europejskiej jest automatycznie uznawane w innych krajach Unii Europejskiej, bez konieczności dopełniania dodatkowych formalności. Wyjątkiem od powyższej zasady jest Danii. Jest to jedyny kraj Unii Europejskiej na terytorium którego nie mają zastosowania wspólne przepisy Unii Europejskiej dotyczące rozwodu i separacji, w tym przepisy odnoszące się do uznawania orzeczeń rozwodowych.
Sprawdź koniecznie:
Rozwód z obywatelem spoza Unii Europejskiej
W przypadku rozwodu pary w której jeden z partnerów jest spoza Unii Europejskiej, zastosowanie ma polska ustawa z dnia 12 listopada 1965 r. prawo prywatne międzynarodowe. Zgodnie z powyższym, w przypadku braku możliwości zastosowania wspólnego prawa ojczystego małżonków, właściwe jest prawo państwa wspólnego zamieszkania, a w przypadku braku takiej możliwości, zastosowanie ma prawo polskie. Zatem jeśli małżonkowie nie mieszkają w jednym kraju, rozwód będzie rozpatrywany według prawa polskiego.
Na tym gruncie, właściwość miejscowa sądu ustalana będzie zgodnie z art. 42 kodeksu postępowania cywilnego stanowiącego, że pozew o rozwód składa się do sądu ostatniego wspólnego zamieszania jeśli jedno z małżonków stale tam przebywa, a gdy brak tej podstawy, według miejsca zamieszkania pozwanego. W przypadku niemożliwości wypełnienia i tej przesłanki – co zachodzi w momencie w którym pozwany ma miejsce zamieszkania poza granicami Europy, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania powoda.
Jednocześnie należy pamiętać, ze nawet niestawienie się pozwanego na rozprawie nie tamuje postępowania, bowiem po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd ma możliwość wydania wyroku zaocznego.
Dodatkową kwestią jest, że uzyskanie wyroku rozwodowego w Polsce nie jest jednoznaczne z uznaniem go na terytorium kraju spoza Unii Europejskiej. W tym celu powód zobligowany jest do powiadomienia odpowiednich organów w państwie w którym zawarto związek małżeński, do czego koniecznym jest przetłumaczenie go na język kraju zawarcia związku małżeńskiego.
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego, niezależnie od tego jakiej narodowości jest nasz partner, prawo unii europejskiej, jak i szeroko pojęte prawo międzynarodowe, przewiduje regulacje odnoszące się do postępowania rozwodowego. Jednocześnie należy pamiętać, że w przypadku przeprowadzania postępowania rozwodowego przez sądem polskim, w sytuacji w której nasz partner nie posługuje się swobodnie tym językiem, należy zadbać o obecność tłumacza, który umożliwi obcokrajowcowi swobodną wypowiedź i obronę swoich praw.
